De lommerrijke tuin van de Koninklijke Apothekersvereniging van Antwerpen (KAVA) is een van de best bewaarde geheimen van de Antwerpse binnenstad. Tegen de achtergrond van eerbiedwaardige woudreuzen – sommige meer dan 150 jaar oud – ontwierp en bouwde architect Georges Baines tussen 1972 en 1976 een nieuw hoofdkantoor voor KAVA: een kloek, modernistisch voorgebouw aan de Consciencestraat en een 'tuinpaviljoen' met administratieve diensten met zicht op de parkachtige tuin. De voorbouw van het ensemble werd anno 2014 verkocht en vervangen door een appartementencomplex. KAVA verhuisde naar een aanpalende nieuwbouw en gaf POLO Architects, in het zog van een besloten ontwerpwedstrijd, de opdracht om op de plaats van het tuinpaviljoen een nieuw zalencentrum te realiseren.

beelden: Matthias Vanhoutteghem - Filip Dujardin

Het praktische uitgangspunt van dit ontwerp bestaat erin om, met behoud van het overgrote deel van de ondergrondse parking en bovengrondse draagstructuur, het casco van het oude Baines-gebouw te transformeren tot een volwaardig conferentie- en opleidingsoord voor KAVA en andere (para)medische beroepsverenigingen. Vervanging van de bestaande gebouwschil – bijna geheel ongeïsoleerd – was onvermijdelijk. Om de hogere bezoekersaantallen te kunnen opvangen werd de bestaande parkeerkelder uitgebreid en het bovengrondse volume aan de tuinzijde aangevuld met een volwaardig nieuw auditorium. Rondom een genereuze lobby met inkombalie en bar schikken zich vergaderruimten van verschillende grootte, waaronder een 'apotheek' (met de intrigerende restanten van een 19e -eeuwse Brusselse artsenijwinkel) en een 'tuinzaal' met uitzicht op het nieuwe terras en de tuin.

Het oorspronkelijke gebouw was, ondanks kwistig gebruik van glas, ruimtelijk nogal gesloten. Bij het ontwerp van de plattegronden, daken en gevels van het nieuwe congresgebouw was het doel dan ook om de relatie met de tuin, de lichtinval en de algehele ruimtelijkheid ingrijpend te verbeteren. Lange, nieuwe lichtstraten brengen daglicht tot in het hart van het lage gebouw en bieden zicht op de oude bomen; vanuit de lobby kijk je, langs het hellend plafond van het auditorium, naar buiten; twee nieuwe patio's kondigen, op slechts enkele passen van de straat, de tuin al aan. Meerdere zichtassen rijgen ruimtes aan elkaar, terwijl een denkbeeldige diagonaal het gebouw doorsnijdt en de stedelijke ruimte kortsluit met het groene hart van het bouwblok. In alle opzichten stelt dit gebouw een resoluut publiek, uitnodigend gebaar.

Het tuinontwerp uit 1976 van de hand van Jacques Wirtz is inmiddels door de jongere generatie tuinarchitecten bij Wirtz International opgefrist. Het huis van KAVA verrijst in een nieuwe gedaante: een meervoudige metamorfose baart een pakkend ensemble.

lees meer over het project congrescentrum KAVA de architectuuropdracht