LUCA School of Arts Brussel
Nieuwbouw & renovatie campus hoger onderwijs
Kunstencampus Sint-Lukas Brussel was het resultaat van een decennialange, stapsgewijze expansie binnen een bouwblok in het dichte stedelijke weefsel van Schaarbeek. Sint-Lukas evolueerde over de jaren tot een chaotisch maar charmant doolhof met een kluwen van trappen, niveauverschillen en uitgehakte doorgangen in gemene muren. Het was een plaats in het dichte stedelijke weefsel van Schaarbeek waar de studenten konden verdwalen, waar ze zich konden verstoppen of afzonderen, waar ze zich een plek konden toe-eigenen om kunst te maken en te tonen.
DOORWAADBARE CAMPUS
De school was echter afgeleefd. Ze beantwoordde niet meer aan de veiligheidsnormen. Er was nood aan een ingrijpend vernieuwingsproject. Sint-Lukas schreef een ontwerpwedstrijd uit en liet aan de ontwerpers de keuze voor een nieuwbouw of een renovatieproject.
Het ontwerpvoorstel van POLO Architects werd gekozen omdat het de charme en het informele karakter van de school wist te bewaren. Geen tabula rasa, geen al te rationele nieuwbouw. Het ontwerp behoudt enkele van de meest waardevolle gebouwen en binnenkoeren. Andere worden afgebroken. Aan de Paleizenstraat en aan de Groenstraat komen twee nieuwe gebouwen. De opengewerkte gevelwanden worden uitnodigende toegangspoorten tot de 'doorwaadbare' campus, die is opgevat als een opeenvolging van patio's. Een 'uitgestelde entree' aan de Paleizenstraat – je komt binnen en je staat meteen weer buiten – geeft toegang tot de centrale binnenkoer.
ZWEVENDE PASSERELLE
Met de vernieuwing bood de kans zich aan om de topografie en het stedelijk landschap van de Zennevallei te versterken. De sterk hellende flank van de vallei – het gebouwencomplex overbrugt een hoogte van 12 meter tussen de Paleizenstraat en de Groenstraat – was door de wildgroei aan koterijen en bijgebouwen aan het zicht en de ervaring onttrokken.
De ruggengraat van het ontwerp is een zwevende passerelle die alle gebouwen met elkaar verbindt. De passerelle is meteen ook de foyer voor studenten, docenten en bezoekers. Ze bevindt zich op maaiveldniveau voor wie de school langs de Paleizenstraat betreedt, maar zweeft al gauw uit boven de dieper gelegen campus. De passerelle biedt overzicht en oriëntatie. Door sommige koertjes, zoals de buitenruimte voor het beeldhouwatelier, tot onder het maaiveld uit te graven, wordt de bijzondere topografie nog verder 'gedramatiseerd'. De vallei is opnieuw kenbaar en leesbaar gemaakt.
CHAOTISCHE VRIJHEID
De interne indeling van de gebouwen breekt met de klassieke opzet van een kunstschool. Ze gaat uit van een mozaïek van activiteiten. Kunst is al lang geen verzamelnaam meer voor onderscheiden disciplines.
"Schilderkunst en performance, video en installatiekunst, beeldhouwkunst en architectuur zijn steeds meer intrinsiek op elkaar betrokken. De 'schotten' tussen de kunsten verdwijnen." – Mauro Poponcini, founding partner POLO Architects
Er is geen klassieke indeling volgens departementen of disciplines, maar een groepering volgens functies. Leslokalen, ateliers en kantoren kunnen op die manier maximaal gedeeld worden, wat samenwerking en kruisbestuiving in de hand werkt.
De vernieuwde campus biedt nog steeds de wat chaotische vrijheid van weleer. Hij is open en doorwaadbaar en heeft meerdere toegangen. De school is nog steeds een doolhof met verborgen hoeken en kanten. Een toevallige bezoeker loopt er wellicht verloren, maar de doorgewinterde student vindt er opnieuw een eigen plek om zijn eerste stappen als kunstenaar te zetten.
fotografie: Filip Dujardin - Stijn Bollaert - Toon Grobet


























Ligging
Paleizenstraat, Brussel
Oppervlakte
13.321 m²
Status
gerealiseerd
Opdrachtgever
LUCA School of Arts - Dexia Real Estate
Samenwerking
TV: POLO Architects - Greisch - Coppée
Onderscheiding
winnend wedstrijdontwerp, eervolle vermelding Fritz-Höger-Preis 2014
Meer projecten

Vrijetijdscomplex Waasmunster

Vrijetijdscomplex Waasmunster

Quartz kantoren Brussel

Campus West Kantoren Antwerpen

Silo's en Molens Van Orshoven Leuven

Center of excellence hockey topsportcentrum Antwerpen

Campus West kantoren interieur Antwerpen

Hill Yard Antwerpen

The Meadow Kantoren Nossegem

Maarten Residentiële Ontwikkeling Mechelen

masterplan Kortrijk

Barefoot Luxury Masterplan + Villa's Cabo Verde

Internaat Hasselt

Rode Kruis Zuienkerke

Yust Flexible Housing Antwerpen

Louise Marie Antwerpen

Hanoi Medical University & Ho Chi Minh City University of Medicine and Pharmacy Vietnam

Cadiz Antwerpen

Minerve Edegem

Diagonal Besòs Studentenhuisvesting Barcelona

De Koolputten Waasmunster

Kortrijk Business Park

Gallait Scholencampus Schaarbeek

Toison D'Or Masterplan Brussel

De Smidse Versmarkt Leuven

Elysiapark Edegem

Parkzicht Antwerpen

House A Spanje

House Z Spanje

Topsportinternaat Wilrijk

Vlaams Administratief Centrum Gent

Gasthuisberg Ambulant Centrum Leuven

Louise Marie Antwerpen

Mobiliteitshub Mechelen

Rode-Kruisplein Mechelen

Campuspark Hasselt

Kop Boulevard Masterplan Enschede

Congrescentrum KAVA Antwerpen

Kasterlinden School & Revalidatiecentrum Sint-Agatha-Berchem

Xaverianen Gemeenschapscentrum Brugge

Prins Kavelhof Brasschaat

Eksterlaer Masterplan Deurne

Schelde-Eiland Oudenaarde

Rode Kruis Bloedcentrum Mechelen

Rode Kruis Bloedcentrum Mechelen

Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Koch Sporthal Gooreind

De Vesten Studentenhuisvesting Leuven

Campus Coppens Brasschaat

Burchtstraat Leuven

Kanaalstraat Masterplan Herentals

Clarenhof Mechelen

Drijhoek Sociale Huisvesting Geel

Gandhilaan Hoboken

Hemixveer Residentiële Ontwikkeling Hemiksem

Brouwerij De Koninck Antwerpen

India-Natie Antwerpen

Kaai Nieuw Zuid Antwerpen

Grand Yard Residentiële Ontwikkeling Antwerpen

Luchtbal Torenblokken Sociale Huisvesting Antwerpen

Zwembadsite Masterplan Hasselt

Manchesterlaan Sociale Huisvesting Antwerpen

Napoleonkaai Antwerpen

Rabot Gent

Culturele Centra Antwerpen

Cultuurcentrum Gravenhof Hoboken

Vrijetijdscentrum De Schelde Zandvliet

Cultuurcentrum 252 CC Ekeren

Koloniënstraat kantoren Brussel

Loft B

Telenet headquarters Mechelen

Burcht Singelberg Bedrijvencentrum Kallo

Inbev Headquarters Leuven

MAVA Kantoren Steenokkerzeel

OM Partners Wommelgem

Telenet Headquarters Mechelen

Gasthuisberg Leuven

Quadrivium KU Leuven

Arenberg cluster B Leuven

Inbev Technical Centre Leuven

Thor Wetenschapspark Genk-Waterschei

Bruul Mechelen

Businesspark 16 Melsele

Bavière Luik

Nieuw Zuid Masterplan Antwerpen

Campus Coppens Masterplan Brasschaat

Arenberg Masterplan Leuven

Inbev Masterplan Leuven

Helix Antwerpen

Congrescentrum KAVA Antwerpen
