In 2011 organiseerden de stad Antwerpen en een private ontwikkelaar een ontwerpwedstrijd voor een nieuw stadsdeel op Nieuw Zuid, een verlaten havengebied en goederenstation dat geprangd zit tussen Singel en Ring. POLO Architects nam deel samen met Wit architecten en Bruno De Meulder en Kelly Shannon, beide professoren aan de Leuvense universiteit. Het team won de wedstrijd evenwel niet. De jury weerhield het ontwerp van het team rond Secchi-Viganò.

Het masterplan van POLO Architects en Wit is het resultaat van een zoektocht naar een passend model van stedelijkheid voor de nieuwe stadswijk. Tegen het advies van de stad in legt het ontwerp een terughoudendheid aan de dag tegenover hoogbouw en nieuwe toevoegingen van iconische architectuur (naast onder meer het Justitiepaleis van Richard Rogers).

Het kiest daarentegen voor een sterk verdichte wijk die een voortzetting is van de stad langs de Scheldekaaien. Het zoekt daarbij inspiratie in de kwaliteiten van de genereuze woonstraten en brede, boomrijke lanen zoals die vaak voorkomen in de 19de-eeuwse gordel.

beelden: POLO Architects

De gebouwen verwijzen naar de beeldtaal van de haven. Ze liggen als gestapelde containers in evenwijdige stroken loodrecht op de Schelde. De rationaliteit van de gestapelde containers wordt doorbroken door variaties in hoogte, opstelling, kleur en materiaalgebruik. Dankzij het repetitieve patroon en de inwisselbaarheid van de containers ontstaat een flexibel plan dat in staat is om verschillende types van toekomstgericht wonen in zich op te nemen.

Het nieuwe stadsdeel is resoluut georiënteerd op de rivier. De brede lanen staan loodrecht op de Schelde, zodat de bewoners tot diep in de wijk kunnen genieten van een bevoorrechte relatie met het water. De lanen leggen de verbinding tussen twee grootstedelijke ruimten: het lineair park Scheldekaaien en de 'Konijnenwei', de groene, open restruimte die ingericht wordt als een nieuw stadspark. Secundaire en meer intieme wegels en steegjes loodrecht op de lanen verhogen de porositeit en de doorwaadbaarheid van de wijk.

Het masterplan voor Nieuw Zuid is flexibel en modulair, maar vermijdt tegelijkertijd de abstractie van het stedenbouwkundige ontwerp dat de grote lijnen uitzet van wegenis, infrastructuur en bouwvolumes. Het beweegt zich in de grijze zone tussen de schaal van de stedenbouw en die van de architectuur.

De reflectie over hoe de stad er moet uitzien is expliciet aanwezig in alle architectuurprojecten van POLO Architects. Omgekeerd wordt de kennis van architectuur ten dienste gesteld van het stedenbouwkundig ontwerp.

Nieuw Zuid, was een kans om de opmaak van een masterplan op een meer architecturale manier te benaderen. Zo overbruggen we de schaalsprong tussen de disciplines van architectuur en stedenbouw en ontstaat aandacht voor de zeer concrete beleving van de stad.